ALTERNATİF BİR SOSYAL POLİTİKA ÖNERİSİ: TEMEL GELİR
"Sevişmek ve içki içmek hariç her şeyde tembellik edelim" (Tembellik Hakkı)
İşinden memnun musun? Ya maaşından? Peki çalışma saatlerin? Bu sorulara verecek olumlu ya da olumsuz bir cevabın varsa dünyadaki şanslı insanlardan birisin. Çünkü büyük ihtimalle çalışan bir yoksulsun. Şanslısın çünkü sayıları gün geçtikçe artan işsizlerden biri değilsin.
Gelir dağılımı dengesizliğinden her yerde bahsedildiğini duymuşuzdur. Haberlerde, tartışma programlarında, gazetelerde. Ekonomi kanallarına çıkan sözde ekonomistler de ağızlarından düşürmezler, ayda çok bin TL maaş alan patronlar, yöneticiler de. Çözüm önerisi olarak sunulanlar da hep aynıdır. Daha büyük yatırımlar, daha büyük fabrikalar, daha büyük yabancı yatırımcı teşvikleri daha çok işçi sağlayacaktır. Ekonomi geliştikçe işsizlik azalacak, işsizlik azaldıkça gelir dağılımındaki dengesizlik giderilecektir. Tabii ki hiçbir zaman gerçekleşmez bu talepler. Çünkü şimdilerde hasta yatağında öksüren, tıksıran kapitalist ekonomi içerisinde işsiz milyonlar, sistemin devamının temel taşlarındandır. Bakmayın patronların “iyi niyetli görünen” beyanatlarına, onlar işsiz kitleleri severler. Bu sayede mesai ücreti almadığını ima eden işçisine, çalışanına, maaş artışı isteyen işçisine, memuruna “dışarıdaki işsizleri” göstererek korku salabilirler. “İşsiz yığınlar” arttıkça “çalışan yoksullar”ın da koşulları kötüleşir. Peki, bu şartlar altında Komünizm’e giden Kapitalist bir yol önerisine ne dersiniz? Çalışan yoksullar ve işsiz yoksullar üzerindeki baskıların azalmasını sağlayabilecek, kontrolün biraz olsun ellerinde olduğunu hissettirecek bir sosyal politika önerisi.
Temel Gelir
Temel gelir, bir toplumda yaşayan bütün insanlara, çalışma hayatındaki bugünkü veya geçmişteki yerlerinden bağımsız olarak, sadece bir toplumun ferdi oldukları için, koşulsuz olarak sağlanan düzenli bir nakit geliri ifade eder.
Sakın ola akıllara işsizlik maaşı gelmesin. İşsizlik maaşı almak için bir sürü koşulu aynı anda sağlıyor olmanız gerekir, üstelik birkaç ay alabilirsiniz en fazla. Temel gelir’de herhangi bir koşul yok. Süre sınırı yok. Her birey eşit olarak bu hak’tan faydalanabiliyor. Eğer çalışıyorsanız Temel Gelir’inize güvenerek işinizi bırakabilirsiz, işsizseniz Temel Gelir sayesinde temel ihtiyaçlarınızı karşılayacak bir gelire sahipsiniz demektir.
Dünya ekonomisi yıldan yıla “büyürken” nedense söylenenlerin tersine işsizlik de her yerde “artıyor”. Çalışan kitlelerin büyük bir kısmı da günden güne yoksullaşıyor. Gündelik hayatın her anında, her alanında gelir dengesizliğinin yarattığı irili ufaklı pek çok sorun yaşanıyor. Temel gelir bu sorunların pek çoğuna merhem olabilecek nitelikte bir tedavi önerisi. Gitgide karmaşıklaşan ekonomik hayatta birbirlerinin üzerine basarak, sömürerek, savaşlara yol açarak zenginleşmek isteyenlerin yolu açık olsun. Temel gelir bu keşmekeşin müsebbibi olmayan insanların, yoksul doğan ve yoksul ölecek olan insanların, kariyer safsatalarına inanmayan çalışan yoksulların talep etmesi gereken bir haktır.
Temel Gelir’in bir politika aracı olarak kullanılması önerisi 1986’da kurulan Avrupa Temel Gelir Ağı (Basic Income Europen Network) ile başlamıştır. Tartışmalar tüm dünyada ilgi çekince Avrupa ile sınırlı kalınmamış ve Küresel Temel Gelir Ağı’na (Basic Income Earth Network) dönüştürülmüştür. 1986-2004 yılları arasında Avrupa kentlerinde düzenlenen kongreler 2006’da Güney Afrika’da düzenlenmiştir. Her iki yılda bir düzenlenen uluslar rası kongrelerin 2010 yılındaki durağı Sao Paulo, Brezilya olacak. 30 Haziran – 2 Temmuz tarihleri arasındaki kongrenin başlığı “Temel Gelir: Adalet ve Barış için Bir Araç”.
Temel gelir ile ilgili ayrıntılı bilgiler için www.basicincome.org adresini ziyaret edebilir ya da İletişim Yayınları’ndan çıkan “Bir Temel Hak Olarak Vatandaşlık Gelirine Doğru” kitabını edinebilirsiniz.