Uzakdoğu Gişelerine Kısa Bir Bakış

Son yıllarda, arada parlayan bir-iki film dışında, Uzakdoğu’dan “yeteri kadar” yoğunlukta filmle muhatap olmadığımı fark ettim. Demek ki Batı’da kulaktan kulağa yayılan Uzakdoğu filmlerinin sayısında eskiye nazaran bir düşüş vardı. Niye acaba sorusundan hareketle geçtiğimiz ay boyunca 2016-2017 yılı Japonya, Güney Kore, Hong Kong ve Çin yapımı hemen her türde filmlerden ulaşabildiklerimin hepsini izledim. Açıkçası düşüşün nedeni ortadaydı; izlediklerimin birçoğu o alışıldık yerel tuhaflıklardan nasibini almamış filmlerdi. Hatta büyük çoğunluğu buram buram Hollywood kokuyordu. Bunun üzerine bu dört ülkenin geçtiğimiz seneki gişe rakamlarının dökümünü çıkardım ve ortaya aşağıdaki gibi bir tablo çıktı.
 
Önce Japonya’dan başlayalım. Japonya’nın 2017 yılı rakamlarına göre toplam gişe hasılatı en yüksek on film şöyle sıralanıyor:
 
1. Beauty and the Beast  110.790.534$
2. Star Wars: The Last Jedi  66.326.097$
3. Despicable Me 3  66.229.119$
4. Detective Conan: Crimson Love Letter  60.119.489$
5. Pirates of the Caribbean: Dead Men Tell No Tales  59.765.357$
6. Moana  45.915.441$
7. Sing  43.705.150$
8. Doraemon: Great Adventure in the Antarctic  38.475.150$
9. La La Land  38.116.791$
10. The Fate of the Furious  35.613.959$
 
Tablodan da görüldüğü gibi ilk on filmden sekizi ABD ve sadece (koyu olarak işaretlenmiş) ikisi Japonya yapımı. Bu arada her ikisinin de animasyon olması önemli bir detay. Örneğin izlediklerim arasında yer alan ve Japonya’da gösterime girdikten sonra Netflix üzerinden gösterilmeye başlayan Godzilla: Planet of the Monsters (ki o da bir animasyon) kendine ancak 100. sırada yer bulabilmiş. Bu durumda Japon gişesinin neredeyse tamamen Hollywood’un egemenliği altında olduğu söylenebilir.Şimdi de Hong Kong’a bakalım. Yalnız Hong Kong’un 2017 değil 2016 yılı rakamlarına ulaşabildim ama gösterge olması açısından çok sorun teşkil etmeyecektir.
 
1. Captain America: Civil War  15.473.511$
2. Batman v Superman: Dawn of Justice  8.504.499$
3. Doctor Strange   8.172.143$
4. Deadpool  7.967.589$
5. The Mermaid  7.698.235$
6. Zootopia  7.043.370$
7. Fantastic Beasts and Where To Find Them  6.700.000$
8. Finding Dory  6.615.732$
9. X-Men: Apocalypse  6.554.697$
10. Rogue One: A Star Wars Story  5.493.212$
 
Hong Kong’da durum daha da vahim, ilk onda tek bir yerli yapım bile bulunmuyor. İlk yüze baktığımızda karşılaştığımız ilk Hong Kong yapımı filmin (The Great Wall’u saymazsak -ki saymayalım lütfen-) 44. sıradaki Çin/Hong Kong ortak yapımı My Beloved Bodyguard olduğunu görüyoruz. Bir sonraki yerli film Trivisa ise 58. sırada ki o da Çin/Hong Kong ortak yapımı. İlk yüze girebilen “saf” Hong Kong yapımı filmlerden en üst sırada yer alanı ise 61. sıradaki The Mobfathers. Kısacası Hong Kong gişesinin bütünüyle Hollywood’un işgali altında olduğu tartışma götürmeyecek biçimde ortada.
 
Sıradaki ülke Güney Kore:
 
1. Along with the Gods: The Two Worlds  106.868.031$
2. A Taxi Driver  84.448.023$
3. Confidential Assignment  55.481.157$
4. 1987: When the Day Comes  53.720.270$
5. The Outlaws  52.809.286$
6. Spider-Man: Homecoming  51.515.806$
7. The Battleship Island  44.759.703$
8. Midnight Runners  38.706.386$
9. The King  37.877.364$
10. Beauty and the Beast  37.531.148$
 
Tabloya bakıldığında Güney Kore gişesinin, Japonya ve Hong Kong gibi Hollywood’a teslim olmadığı açıkça görülüyor. İlk ondaki sekiz film özbeöz Güney Kore yapımı ve her biri (en azından ABD’li muadilleri ile karşılaştırıldığında) belli bir seviyenin üzerinde, (tamam, “genel görüş”ü kutsadığı için bazılarını izlerken sıkıldım ama) tıkır tıkır işleyen, sorunsuz filmler. Hatta ikinci sırada yer alan A Taxi Driver’ı muhakkak izlemenizi öneririm. Gerçek bir olaydan yola çıkan, politik gerilim kalıbı içerisine yerleştirilmiş melodramatik öğelerle süslü müthiş bir komedi. Bu arada Netflix’te gösterilmeye başlayan Güney Kore filmlerinden Forgotten 47. sırada, The Chase 81. Sırada yer almış, Lucid Dream ise ilk yüze bile girememiş.
 
Gelelim ABD ile beraber dünyanın en büyük sektörel pazarı olan Çin’e. Bakalım 2017 yılı rakamlarına göre Çin’de en çok bilet satan filmler hangileri:
1. Wolf Warrior 2  854.248.869$
2. The Fate of the Furious  392.807.017$
3. Never Say Die  333.937.573$
4. The Ex-File: The Return of the Exes  306.449.457$
5. Kung Fu Yoga  254.531.595$
6. Journey to the West: The Demons Strike Back  239.553.888$
7. Transformers: The Last Knight  228.842.508$
8. Youth  224.558.496$
9. Dangal  193.050.870$
10. Coco  189.226.296$
 
Çin’de biraz daha dengeli bir durum olduğu gözleniyor. İlk ondaki filmlerden altısı Çin yapımı, üç tanesi ABD yapımı, bir tanesi ise Hindistan yapımı; yani Çin gişesinin yaklaşık üçte birine yabancılar ortak olmuş. Ama bilhassa gişeye oynayan Çin filmlerinin büyük bir değişim geçirdiği gözlemleniyor. Hollywood taklidi aksiyonlar ve komediler bir hayli gözde. Örneğin geçen senenin gişe şampiyonu Wolf Warrior 2 filminin çekimlerinde ABD’den gelen danışmanların bilfiil görev aldığını biliyoruz. İlk ondakilerin dışında izlediğim Çin yapımı filmlerden Jackie Chan filmi Bleeding Steel 45. sırada, Reset ise 63. sırada yer alıyor.
 
Sonuç olarak Uzakdoğu’daki gişe savaşlarında Hollywood’un bariz etkisinin hissedildiğini rahatlıkla söyleyebiliriz. Japonya ve Hong Kong bütünüyle ABD yapımı filmlerin işgali altındayken, Çin ve Güney Kore gişede ABD filmleriyle mücadelesini tam gaz sürdürüyor. Ancak gişede savaşan filmlerin (kısmi yerel tatlar içermesine rağmen) Hollywood kalıplarına uygun olarak çekildiği gözlemleniyor.
 
Gişe hasılatı rakamlarının daha iyi idrak edilebilmesi (ve pazarların büyüklüklerinin rahatça karşılaştırılabilmesi) için dolar bazındaki 2017 yılı Türkiye’nin en çok gişe hasılatı elde eden on filmi tablosunu da buraya ekliyorum. Hem sektörel pazarlardaki Hollywood etkisini karşılaştırmak adına da faydalı olacaktır.(Not: TL bazındaki tabloda Olanlar Oldu ile Yol Arkadaşım filmlerinin yerlerinin değiştiği görülür; bunun sebebi filmlerin gösterim bitiş tarihlerindeki kur farkı değişikliğidir.)
 
1. Recep İvedik 5  24.368.421$
2. Ayla  17.246.526$
3. Aile Arasında  16.852.078$
4. Çalgı Çengi İkimiz  9.197.621$
5. The Fate of the Furious  8.965.295$
6. Olanlar Oldu  6.072.011$
7. Yol Arkadaşım  5.861.201$
8. Pirates of the Caribbean: Dead Men Tell No Tales  5.752.585$
9. Moana  4.690.880$
10. Kolonya Cumhuriyeti  3.540.420$ mkizilca@gmail.com