Resim: Chris Peters

Hakkına Hâkim Ol! HAKLARINA HAKEM


Can Anar
Herkesin her şeye hakkı var. Herkes, her şeyi yapabilir. Özgürdür öldürmekte, korumakta, sevmekte, nefret etmekte... Öğretilmişlikleri, kaygıları ile, hissiyatı ile seçer ve saklı tutar hakkını insan. Yapabilme gücü değildir çünkü hak. Feragat edebilme gücüdür. Verilmiş ya da kazanılmış da olsa. Hakkın olduğunu düşünmene rağmen öldürmezsin onu, söylemezsin onu, yapmazsın onu, gitmezsin oraya. Hapislikten, cezalardan korktuğun için değildir ki katil, tecavüzcü, gaspçı, hırsız filan olmazsın. Hakkın, gücün vardır, bedelini ödemeyi de göze almışsındır ama olmazsın. Özgürlük gibi, doğru, yanlış gibi hak da bir tane değildir. Senin hakkın özgürlüğün, onun hakkı özgürlüğüdür o noktada. Senin öldürmeye hakkın, özgürlüğün varsa, onun da seni öldürmeye hakkı, özgürlüğü vardır. Seni cezalandırmaya, tutsak etmeye, sana engel olmaya. Herkes her şeyi yapabilir. Zorunda değil kimse kimseye. Herkesin her şeye hakkı var. Güzel güzel, mutlu mesut yaşadığımız yerlerimizde birileri çıkıp da bir anda cehenneme çevirebilir orayı. Mevlana’nın dediği gibi “Kuşlar bile cinsiyle uçar.” Biz de hak ve özgürlüklerimizle mümkün olduğunca kendi cinslerimizle uçuyoruz. Güvenli saydığımız alanlarda süzülüyoruz. Hak ve hürriyetlerimizi tehdit haline getirmeden ve tehdit altında hissetmemeye çalışarak.

Herkesin her şeye hakkı var. Herkes her şeyi yapabilir. Köpekler gibi yaşadığımız mıntıkalarda tehdit edene tehdit edilen mukavemet gösterir. Buralar, buralar bizimdir. Canlıyız ya kavgasını veririz bunun. Göstermeye çalışırız gücümüzü işte. Her zaman da güçlü olan kazanmaz.

Sen kim oluyorsun da o insanları, o hayvanları, o ağaçları, bitkileri yok ediyorsun insan! Hakkın var güçlüsün. Hakkın var yaşayacaksın sen de. Hakları var yaşayacaklar onlar da ama! Çok olacaklar, farklı olacaklar, birarada olacaklar, canlı olacaklar, hareketli olacaklar, güçlü olacaklar, haklı olacaklar. Haklarını bilmeyen, korumaya gücü olmayan da haksız değil. Her şeye hakkı olduğunu bildiği ve yapabildiği için yapan da haklı değil. Sen kim oluyorsun da insan! Kim oluyorsun da yalnız bir ömür sürdürebileceğini bildiğin o haklarınla onların haklarını ellerinden almaya kalkıyorsun? Bu yüzden haklarımız, köpeklerin mıntıkaları gibi kazanılır, korunmaya muhtaç olmuş. Cinsinden kuşlarla uçmak için hep. Aksi pek güvenli değil işte. Hakkına hâkim ol haklarına hakem… cann.anar@gmail.com